Φλωρετσίτα

Το tango αποτελεί ένα από τα βασικά μουσικά στοιχεία της εθνικής ταυτότητας της μοντέρνας Αργεντινής. Γεννιέται στο περιθωριοποιημένο περιβάλλον του λιμανιού του Μπουένος Άιρες, αλλά σύντομα κατακτά την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπου το μεταφέρουν περιοδεύοντες Αργεντίνοι μουσικοί και χορευτές κατά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Η αποδοχή του από τις ανώτερες και μεσαίες τάξεις οφείλεται στον μετασχηματισμό του από μια πολυπολιτισμική μουσική έκφραση του υποκόσμου, σε μια μουσικοχορευτική για τους λευκούς, και στην θεματολογική του κάθαρση από τις απροκάλυπτα αισθησιακές του καταβολές. Οι πρωτογενώς περιθωριακοί τύποι και η προκλητική τους οριακότητα αντικαθίσταται από γραφικούς χαρακτήρες που εμφορούνται από ασίγαστα, πλην όμως στιλιζαρισμένα ερωτικά πάθη. Προκύπτει έτσι ένα «τιθασευμένο» μουσικό είδος που ανακαλεί μια ρομαντική Αργεντινή. Το ταγκό κατακλύζει τα παρισινά καμπαρέ, και η αρχικά στοχευμένη δημοφιλία του σύντομα εξελίσσεται σε πλατιά απήχηση. Δισκογραφικές εταιρείες, συνθέτες και ορχήστρες το διαχειρίζονται ως αναπόσπαστο στοιχείο της δραστηριότητάς τους. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και στις αρχές της δεκαετίας του 1930 η Ελλάδα ενδίδει στην «ταγκομανία». Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου το ταγκό έχει κεντρική θέση στο ρεπερτόριο του ελαφρού τραγουδιού και εμπλουτίζει τους δισκογραφικούς καταλόγους με εκατοντάδες πρωτότυπες συνθέσεις, που συμπληρώνουν τις συστηματικές διασκευές δημοφιλών κομματιών, ευρωπαϊκής κυρίως προέλευσης, που ντύνονται με ελληνικούς στίχους.

Θα πρέπει να σημειώσουμε πως ουκ ολίγες φορές, συναντάμε τραγούδια των οποίων οι δημιουργοί γεννήθηκαν σε διαφορετικό τόπο, έδρασαν σε άλλον, και, εντέλει, συναντήθηκαν σε τρίτους τόπους και δημιούργησαν ένα νέο έργο, εμπνεόμενοι πολλές φορές από κάποιο προϋπάρχον. Αναμφισβήτητα, τέτοιου τύπου περιπτώσεις καταδεικνύουν την συνθετότητα όσον αφορά τα ζητήματα κυριότητας των έργων, αλλά και του προβλήματος εφαρμογής εθνικών προσήμων στις μουσικές δημιουργίες. Μία τέτοια περίπτωση αποτελεί το τραγούδι «Φλωρετσίτα».

Πρόκειται για διασκευή με ελληνικούς στίχους του tango "Florecita" (ή "Petite fleur") σε μουσική του Βραζιλιάνου συνθέτη, στιχουργού, μπαντονεονίστα και επικεφαλής ορχήστρας José M. Lucchesi (Socaba, Βραζιλία, 29 Μαρτίου 1897 - Παρίσι, 10 Φεβρουαρίου 1989) και γαλλικούς στίχους του René Pujol.

Αποτέλεσε το βασικό μουσικό θέμα της γαλλικής κινηματογραφικής ταινίας «Μοντέρνος μπαμπάς» (Mon gosse de père), στην οποία συμπεριλήφθηκε και σε μορφή τραγουδιού, σε ερμηνεία της πρωταγωνίστριας Alice Cocéa.


Η παρτιτούρα του tango, σε διασκευή του Francis Salabert, εκδόθηκε στο Παρίσι το 1930 από τον εκδοτικό οίκο του διασκευαστή, Francis Salabert.

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα ευρήματα έχουν εντοπιστεί τρεις ηχογραφήσεις στη γαλλική ιστορική δισκογραφία:

- Orchestre José Sentis, Γαλλία, 1927 (Pathé Saphir 8084 - 6974)
- M. Danielo - Orchestre del tango Sud-Américain José Lucchesi, Παρίσι, 4 Απριλίου 1927  (Gramophone BFR 482-1 - KI 5143 & 3-230525)
- Alice Cocéa - Orchestre del tango Sud-Américain José Lucchesi, Παρίσι, 11 Ιουνίου 1930  (Gramophone BF3350-2 - K5962)

Ελληνική παρτιτούρα στο όνομα του José M. Lucchesi με τον τίτλο «Φλoρετσίτα» και στίχους του Αιμίλιου Δραγάτση, διαφορετική τόσο ως προς το μουσικό κείμενο όσο και τους στίχους σε σχέση με την παρούσα ηχογράφηση, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γαϊτάνου - Κωνσταντινίδη - Σταρρ.

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης, Γιώργος Ευαγγέλου και Νίκος Ορδουλίδης

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
[Γαλλικοί στίχοι: Pujol René]
Ελληνικοί στίχοι: Άγνωστος
Τραγουδιστές:
Φιλιππόπουλος Δημήτρης
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Μεγάλη Ορχήστρα
Διεύθυνση Ορχήστρας:
Ιωαννίδης Σώσος
Χρονολογία ηχογράφησης:
1931
Τόπος ηχογράφησης:
Αθήνα
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Χορός / Ρυθμός:
Ταγκό
Εκδότης:
Columbia Ελλάδος
Αριθμός καταλόγου:
D.G. 184
Αριθμός μήτρας:
W.G. 317
Διάρκεια:
2:55
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 10'' (25 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Col_DG184_Florencita
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Φλωρετσίτα", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=9819

Το tango αποτελεί ένα από τα βασικά μουσικά στοιχεία της εθνικής ταυτότητας της μοντέρνας Αργεντινής. Γεννιέται στο περιθωριοποιημένο περιβάλλον του λιμανιού του Μπουένος Άιρες, αλλά σύντομα κατακτά την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπου το μεταφέρουν περιοδεύοντες Αργεντίνοι μουσικοί και χορευτές κατά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Η αποδοχή του από τις ανώτερες και μεσαίες τάξεις οφείλεται στον μετασχηματισμό του από μια πολυπολιτισμική μουσική έκφραση του υποκόσμου, σε μια μουσικοχορευτική για τους λευκούς, και στην θεματολογική του κάθαρση από τις απροκάλυπτα αισθησιακές του καταβολές. Οι πρωτογενώς περιθωριακοί τύποι και η προκλητική τους οριακότητα αντικαθίσταται από γραφικούς χαρακτήρες που εμφορούνται από ασίγαστα, πλην όμως στιλιζαρισμένα ερωτικά πάθη. Προκύπτει έτσι ένα «τιθασευμένο» μουσικό είδος που ανακαλεί μια ρομαντική Αργεντινή. Το ταγκό κατακλύζει τα παρισινά καμπαρέ, και η αρχικά στοχευμένη δημοφιλία του σύντομα εξελίσσεται σε πλατιά απήχηση. Δισκογραφικές εταιρείες, συνθέτες και ορχήστρες το διαχειρίζονται ως αναπόσπαστο στοιχείο της δραστηριότητάς τους. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και στις αρχές της δεκαετίας του 1930 η Ελλάδα ενδίδει στην «ταγκομανία». Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου το ταγκό έχει κεντρική θέση στο ρεπερτόριο του ελαφρού τραγουδιού και εμπλουτίζει τους δισκογραφικούς καταλόγους με εκατοντάδες πρωτότυπες συνθέσεις, που συμπληρώνουν τις συστηματικές διασκευές δημοφιλών κομματιών, ευρωπαϊκής κυρίως προέλευσης, που ντύνονται με ελληνικούς στίχους.

Θα πρέπει να σημειώσουμε πως ουκ ολίγες φορές, συναντάμε τραγούδια των οποίων οι δημιουργοί γεννήθηκαν σε διαφορετικό τόπο, έδρασαν σε άλλον, και, εντέλει, συναντήθηκαν σε τρίτους τόπους και δημιούργησαν ένα νέο έργο, εμπνεόμενοι πολλές φορές από κάποιο προϋπάρχον. Αναμφισβήτητα, τέτοιου τύπου περιπτώσεις καταδεικνύουν την συνθετότητα όσον αφορά τα ζητήματα κυριότητας των έργων, αλλά και του προβλήματος εφαρμογής εθνικών προσήμων στις μουσικές δημιουργίες. Μία τέτοια περίπτωση αποτελεί το τραγούδι «Φλωρετσίτα».

Πρόκειται για διασκευή με ελληνικούς στίχους του tango "Florecita" (ή "Petite fleur") σε μουσική του Βραζιλιάνου συνθέτη, στιχουργού, μπαντονεονίστα και επικεφαλής ορχήστρας José M. Lucchesi (Socaba, Βραζιλία, 29 Μαρτίου 1897 - Παρίσι, 10 Φεβρουαρίου 1989) και γαλλικούς στίχους του René Pujol.

Αποτέλεσε το βασικό μουσικό θέμα της γαλλικής κινηματογραφικής ταινίας «Μοντέρνος μπαμπάς» (Mon gosse de père), στην οποία συμπεριλήφθηκε και σε μορφή τραγουδιού, σε ερμηνεία της πρωταγωνίστριας Alice Cocéa.


Η παρτιτούρα του tango, σε διασκευή του Francis Salabert, εκδόθηκε στο Παρίσι το 1930 από τον εκδοτικό οίκο του διασκευαστή, Francis Salabert.

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα ευρήματα έχουν εντοπιστεί τρεις ηχογραφήσεις στη γαλλική ιστορική δισκογραφία:

- Orchestre José Sentis, Γαλλία, 1927 (Pathé Saphir 8084 - 6974)
- M. Danielo - Orchestre del tango Sud-Américain José Lucchesi, Παρίσι, 4 Απριλίου 1927  (Gramophone BFR 482-1 - KI 5143 & 3-230525)
- Alice Cocéa - Orchestre del tango Sud-Américain José Lucchesi, Παρίσι, 11 Ιουνίου 1930  (Gramophone BF3350-2 - K5962)

Ελληνική παρτιτούρα στο όνομα του José M. Lucchesi με τον τίτλο «Φλoρετσίτα» και στίχους του Αιμίλιου Δραγάτση, διαφορετική τόσο ως προς το μουσικό κείμενο όσο και τους στίχους σε σχέση με την παρούσα ηχογράφηση, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γαϊτάνου - Κωνσταντινίδη - Σταρρ.

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης, Γιώργος Ευαγγέλου και Νίκος Ορδουλίδης

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
[Γαλλικοί στίχοι: Pujol René]
Ελληνικοί στίχοι: Άγνωστος
Τραγουδιστές:
Φιλιππόπουλος Δημήτρης
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Μεγάλη Ορχήστρα
Διεύθυνση Ορχήστρας:
Ιωαννίδης Σώσος
Χρονολογία ηχογράφησης:
1931
Τόπος ηχογράφησης:
Αθήνα
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Χορός / Ρυθμός:
Ταγκό
Εκδότης:
Columbia Ελλάδος
Αριθμός καταλόγου:
D.G. 184
Αριθμός μήτρας:
W.G. 317
Διάρκεια:
2:55
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 10'' (25 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Col_DG184_Florencita
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Φλωρετσίτα", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=9819

Σχετικά τεκμήρια

Δείτε επίσης