Μάνα

Στις αρχές του 20ού αιώνα τα δίκτυα που δημιουργούνται και εξελίσσονται διακινούν ανθρώπους και τα προϊόντα τους, υλικά και άυλα. Μέσα σε αυτόν τον πολυεπίπεδο κόσμο εφευρίσκεται η ηχογράφηση και η αναπαραγωγή του ήχου. Οι πρώτες δισκογραφικές εταιρείες στέλνουν κινητά συνεργεία κυριολεκτικά σε όλη την οικουμένη, για να ηχογραφήσουν τοπικούς μουσικούς. Το εύρος του ρεπερτορίου είναι ατελείωτο. Η κοσμοπολίτικη συνθήκη μεγάλων αστικών κέντρων ευνοεί τους πολυστυλισμούς και τις πολυμορφικότητες. Αποικιοκρατία, επαναστάσεις, συρράξεις, προσφυγικά ρεύματα∙ το θέατρο, ο κινηματογράφος, το ραδιόφωνο, η φωτογράφιση, οι περιοδείες από ορχήστρες, αλλά και οι κυκλοφορίες στους πάσης φύσεως εμπορικούς διαύλους, μέσα σε έναν κόσμο που εξελίσσεται δυναμικά και ανισότροπα, διαμορφώνουν ένα σύνθετο πλέγμα από «κέντρα» και «περιφέρειες» σε εναλλασσόμενους ρόλους, που θέτουν τα μουσικά ιδιώματα σε κίνηση, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το δίκτυο μέσα στο οποίο συμμετέχει το ελληνόφωνο αστικό λαϊκό τραγούδι, συνομιλώντας διαρκώς με τους συνένοικούς του, είναι μεγαλειώδες. Η δισκογραφία έχει ήδη προσφέρει σημαντικά εργαλεία στην κατανόηση των σχέσεων που αναπτύχθηκαν μεταξύ των «εθνικών» ρεπερτορίων. Αποτέλεσμα της εν εξελίξει έρευνας είναι ο «Κοσμοπολιτισμός στην Ελληνική Ιστορική Δισκογραφία».

Το tango αποτελεί ένα από τα βασικά μουσικά στοιχεία της εθνικής ταυτότητας της μοντέρνας Αργεντινής. Γεννιέται στο περιθωριοποιημένο περιβάλλον του λιμανιού του Μπουένος Άιρες, αλλά σύντομα κατακτά την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπου το μεταφέρουν περιοδεύοντες Αργεντίνοι μουσικοί και χορευτές κατά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Η αποδοχή του από τις ανώτερες και μεσαίες τάξεις οφείλεται στον μετασχηματισμό του από μια πολυπολιτισμική μουσική έκφραση του υποκόσμου, σε μια μουσικοχορευτική για τους λευκούς, και στην θεματολογική του κάθαρση από τις απροκάλυπτα αισθησιακές του καταβολές. Οι πρωτογενώς περιθωριακοί τύποι και η προκλητική τους οριακότητα αντικαθίσταται από γραφικούς χαρακτήρες που εμφορούνται από ασίγαστα, πλην όμως στιλιζαρισμένα ερωτικά πάθη. Προκύπτει έτσι ένα «τιθασευμένο» μουσικό είδος που ανακαλεί μια ρομαντική Αργεντινή. Το ταγκό κατακλύζει τα παρισινά καμπαρέ, και η αρχικά στοχευμένη δημοφιλία του σύντομα εξελίσσεται σε πλατιά απήχηση. Δισκογραφικές εταιρείες, συνθέτες και ορχήστρες το διαχειρίζονται ως αναπόσπαστο στοιχείο της δραστηριότητάς τους. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και στις αρχές της δεκαετίας του 1930 η Ελλάδα ενδίδει στην «ταγκομανία». Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου το ταγκό έχει κεντρική θέση στο ρεπερτόριο του ελαφρού τραγουδιού και εμπλουτίζει τους δισκογραφικούς καταλόγους με εκατοντάδες πρωτότυπες συνθέσεις, που συμπληρώνουν τις συστηματικές διασκευές δημοφιλών κομματιών, ευρωπαϊκής κυρίως προέλευσης, που ντύνονται με ελληνικούς στίχους.

Η εν λόγω ηχογράφηση αποτελεί διασκευή με ελληνικούς στίχους του tango-chanson "Madre" σε μουσική του Αργεντινού συνθέτη και πιανίστα  Francisco Pracánico και στίχους του επίσης Αργεντινού Verminio Servetto.

Το τραγούδι ηχογραφήθηκε αρκετές φορές στην ισπανόφωνη κυρίως δισκογραφία των 78 στροφών. Ενδεικτικά:

- Carlos Gardel, Αργεντινή 1922 (Disco National Odeon MX 913 - 18057)
- Ignacio Corsini, Μπουένος Άιρες, 1930 (Odeon e 5779 - 55473 B)
 - Bernard Etté, Βερολίνο, 15 Δεκεμβρίου 1923 (Vox 2015 B - 1513)
- Bahiano, Ρίο ντε Τζανέιρο, 1924 (Odeon R 122724)
- Juan Pulido, Νέα Υόρκη 19 Μαρτίου 1925 (Victor B-32230  - 78011)
- Luig Patrung and Varaldi tango band, Λονδίνο 5 Οκτωβρίου 1925 (Gramophone Bb 6852 - B2137)
- The International Five, Βερολίνο, 30 Οκτωβρίου 1925 (Odeon Be 4868 - 84590)
- Francisco Spaventa, Βαρκελώνη 9 Νοεμβρίου 1925 (Gramophone BS 2083-1 - 262459)
- Chola Luna - Orquesta Miguel Caló, Μπουένος Άιρες, 6 Απριλίου 1956 (Odeon 20892 - 51921)

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα συλλεχθέντα στοιχεία στην ελληνική ιστορική δισκογραφία το τραγούδι ηχογραφήθηκε από τους Γιώργο Βιδάλη - Γιώργο Σαβαρή, τον Γεώργιο Πασχάλη (παρούσα ηχογράφηση) και τον Πωλ [Λεοπόλδο] Γαδ.

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης, Γιώργος Ευαγγέλου και Νίκος Ορδουλίδης

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
[Ισπανικοί στίχοι: Servetto Verminio]
Ελληνικοί στίχοι: Άγνωστος
Τραγουδιστές:
Πασχάλης Γεώργιος
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Ορχήστρα
Χρονολογία ηχογράφησης:
1927
Τόπος ηχογράφησης:
Αθήνα
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Εκδότης:
Polydor
Αριθμός καταλόγου:
V 50245
Αριθμός μήτρας:
5444 ar
Διάρκεια:
3:00
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 10'' (25 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Polydor_50245_Mana
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Μάνα", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=5377

Στις αρχές του 20ού αιώνα τα δίκτυα που δημιουργούνται και εξελίσσονται διακινούν ανθρώπους και τα προϊόντα τους, υλικά και άυλα. Μέσα σε αυτόν τον πολυεπίπεδο κόσμο εφευρίσκεται η ηχογράφηση και η αναπαραγωγή του ήχου. Οι πρώτες δισκογραφικές εταιρείες στέλνουν κινητά συνεργεία κυριολεκτικά σε όλη την οικουμένη, για να ηχογραφήσουν τοπικούς μουσικούς. Το εύρος του ρεπερτορίου είναι ατελείωτο. Η κοσμοπολίτικη συνθήκη μεγάλων αστικών κέντρων ευνοεί τους πολυστυλισμούς και τις πολυμορφικότητες. Αποικιοκρατία, επαναστάσεις, συρράξεις, προσφυγικά ρεύματα∙ το θέατρο, ο κινηματογράφος, το ραδιόφωνο, η φωτογράφιση, οι περιοδείες από ορχήστρες, αλλά και οι κυκλοφορίες στους πάσης φύσεως εμπορικούς διαύλους, μέσα σε έναν κόσμο που εξελίσσεται δυναμικά και ανισότροπα, διαμορφώνουν ένα σύνθετο πλέγμα από «κέντρα» και «περιφέρειες» σε εναλλασσόμενους ρόλους, που θέτουν τα μουσικά ιδιώματα σε κίνηση, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το δίκτυο μέσα στο οποίο συμμετέχει το ελληνόφωνο αστικό λαϊκό τραγούδι, συνομιλώντας διαρκώς με τους συνένοικούς του, είναι μεγαλειώδες. Η δισκογραφία έχει ήδη προσφέρει σημαντικά εργαλεία στην κατανόηση των σχέσεων που αναπτύχθηκαν μεταξύ των «εθνικών» ρεπερτορίων. Αποτέλεσμα της εν εξελίξει έρευνας είναι ο «Κοσμοπολιτισμός στην Ελληνική Ιστορική Δισκογραφία».

Το tango αποτελεί ένα από τα βασικά μουσικά στοιχεία της εθνικής ταυτότητας της μοντέρνας Αργεντινής. Γεννιέται στο περιθωριοποιημένο περιβάλλον του λιμανιού του Μπουένος Άιρες, αλλά σύντομα κατακτά την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπου το μεταφέρουν περιοδεύοντες Αργεντίνοι μουσικοί και χορευτές κατά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Η αποδοχή του από τις ανώτερες και μεσαίες τάξεις οφείλεται στον μετασχηματισμό του από μια πολυπολιτισμική μουσική έκφραση του υποκόσμου, σε μια μουσικοχορευτική για τους λευκούς, και στην θεματολογική του κάθαρση από τις απροκάλυπτα αισθησιακές του καταβολές. Οι πρωτογενώς περιθωριακοί τύποι και η προκλητική τους οριακότητα αντικαθίσταται από γραφικούς χαρακτήρες που εμφορούνται από ασίγαστα, πλην όμως στιλιζαρισμένα ερωτικά πάθη. Προκύπτει έτσι ένα «τιθασευμένο» μουσικό είδος που ανακαλεί μια ρομαντική Αργεντινή. Το ταγκό κατακλύζει τα παρισινά καμπαρέ, και η αρχικά στοχευμένη δημοφιλία του σύντομα εξελίσσεται σε πλατιά απήχηση. Δισκογραφικές εταιρείες, συνθέτες και ορχήστρες το διαχειρίζονται ως αναπόσπαστο στοιχείο της δραστηριότητάς τους. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και στις αρχές της δεκαετίας του 1930 η Ελλάδα ενδίδει στην «ταγκομανία». Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου το ταγκό έχει κεντρική θέση στο ρεπερτόριο του ελαφρού τραγουδιού και εμπλουτίζει τους δισκογραφικούς καταλόγους με εκατοντάδες πρωτότυπες συνθέσεις, που συμπληρώνουν τις συστηματικές διασκευές δημοφιλών κομματιών, ευρωπαϊκής κυρίως προέλευσης, που ντύνονται με ελληνικούς στίχους.

Η εν λόγω ηχογράφηση αποτελεί διασκευή με ελληνικούς στίχους του tango-chanson "Madre" σε μουσική του Αργεντινού συνθέτη και πιανίστα  Francisco Pracánico και στίχους του επίσης Αργεντινού Verminio Servetto.

Το τραγούδι ηχογραφήθηκε αρκετές φορές στην ισπανόφωνη κυρίως δισκογραφία των 78 στροφών. Ενδεικτικά:

- Carlos Gardel, Αργεντινή 1922 (Disco National Odeon MX 913 - 18057)
- Ignacio Corsini, Μπουένος Άιρες, 1930 (Odeon e 5779 - 55473 B)
 - Bernard Etté, Βερολίνο, 15 Δεκεμβρίου 1923 (Vox 2015 B - 1513)
- Bahiano, Ρίο ντε Τζανέιρο, 1924 (Odeon R 122724)
- Juan Pulido, Νέα Υόρκη 19 Μαρτίου 1925 (Victor B-32230  - 78011)
- Luig Patrung and Varaldi tango band, Λονδίνο 5 Οκτωβρίου 1925 (Gramophone Bb 6852 - B2137)
- The International Five, Βερολίνο, 30 Οκτωβρίου 1925 (Odeon Be 4868 - 84590)
- Francisco Spaventa, Βαρκελώνη 9 Νοεμβρίου 1925 (Gramophone BS 2083-1 - 262459)
- Chola Luna - Orquesta Miguel Caló, Μπουένος Άιρες, 6 Απριλίου 1956 (Odeon 20892 - 51921)

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα συλλεχθέντα στοιχεία στην ελληνική ιστορική δισκογραφία το τραγούδι ηχογραφήθηκε από τους Γιώργο Βιδάλη - Γιώργο Σαβαρή, τον Γεώργιο Πασχάλη (παρούσα ηχογράφηση) και τον Πωλ [Λεοπόλδο] Γαδ.

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης, Γιώργος Ευαγγέλου και Νίκος Ορδουλίδης

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
[Ισπανικοί στίχοι: Servetto Verminio]
Ελληνικοί στίχοι: Άγνωστος
Τραγουδιστές:
Πασχάλης Γεώργιος
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Ορχήστρα
Χρονολογία ηχογράφησης:
1927
Τόπος ηχογράφησης:
Αθήνα
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Εκδότης:
Polydor
Αριθμός καταλόγου:
V 50245
Αριθμός μήτρας:
5444 ar
Διάρκεια:
3:00
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 10'' (25 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Polydor_50245_Mana
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Μάνα", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=5377

Σχετικά τεκμήρια

Δείτε επίσης