Στις αρχές του 20ού αιώνα η Ευρώπη βρίσκεται σε ειρήνη και ευημερία. Η «Ωραία Εποχή» είναι απόρροια προηγούμενων σημαντικών ιστορικών γεγονότων και εξελίξεων. Τα δίκτυα που δημιουργούνται και εξελίσσονται διακινούν ανθρώπους και τα προϊόντα τους, υλικά και άυλα. Μέσα σε αυτόν τον πολυεπίπεδο κόσμο εφευρίσκεται η ηχογράφηση και η αναπαραγωγή του ήχου. Οι πρώτες δισκογραφικές εταιρείες στέλνουν κινητά συνεργεία κυριολεκτικά σε όλη την οικουμένη, για να ηχογραφήσουν τοπικούς μουσικούς. Το εύρος του ρεπερτορίου είναι ατελείωτο. Η κοσμοπολίτικη συνθήκη μεγάλων αστικών κέντρων ευνοεί τους πολυστυλισμούς και τις πολυμορφικότητες. Αποικιοκρατία, επαναστάσεις, συρράξεις, προσφυγικά ρεύματα∙ το θέατρο, ο κινηματογράφος, το ραδιόφωνο, η φωτογράφιση, οι περιοδείες από ορχήστρες, αλλά και οι κυκλοφορίες στους πάσης φύσεως εμπορικούς διαύλους, μέσα σε έναν κόσμο που εξελίσσεται δυναμικά και ανισότροπα, διαμορφώνουν ένα σύνθετο πλέγμα από «κέντρα» και «περιφέρειες» σε εναλλασσόμενους ρόλους, που θέτουν τα μουσικά ιδιώματα σε κίνηση, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Τα δίκτυα μέσα στα οποία συμμετέχουν οι ελληνόφωνες μουσικές, συνομιλώντας διαρκώς με τους συνένοικούς τους, είναι μεγαλειώδη. Η δισκογραφία έχει ήδη προσφέρει σημαντικά εργαλεία στην κατανόηση των σχέσεων που αναπτύχθηκαν μεταξύ των «εθνικών» ρεπερτορίων. Αποτέλεσμα της εν εξελίξει έρευνας είναι ο «Κοσμοπολιτισμός στην Ελληνική Ιστορική Δισκογραφία».

Σε κάθε περίπτωση, η διακίνηση μουσικών αποτελεί ήδη πραγματικότητα πριν τον 20ό αιώνα, με τις περιοδείες των θεατρικών και μουσικών παραστάσεων αλλά και με τα δίκτυα των μουσικών εκδοτικών οίκων. Η δισκογραφία όχι μόνο εισχωρεί σε αυτό το πλαίσιο, αλλά διαδραματίζει και καίριο ρόλο στον μετασχηματισμό του. Σε ποικίλες περιπτώσεις, συχνά και λόγω της μεγάλης επιτυχίας που γνώρισαν τα τραγούδια διεθνώς, το δίκτυο που τελικά προκύπτει είναι εξαιρετικά σύνθετο.

Θα πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι η άρρηκτη σχέση μεταξύ μουσικής και παραστατικών τεχνών είναι περισσότερο από ζωτική. Το θέατρο (και αργότερα και ο κινηματογράφος) διακινεί μουσικές με τους δικούς του όρους και παίζει καταλυτικό ρόλο στην διάχυσή τους σε τόπους συχνά μακρινούς. Οικοδομεί, δε, ένα ιδιαίτερο δίκτυο το οποίο επικοινωνεί με την δισκογραφία. Ορισμένα από τα τραγούδια που γράφονται για τις παραστάσεις αποτελούν πολλές φορές την αιχμή του δόρατος για την δημοφιλία τους.

Το «Και πέφτεις και σηκώνεσαι» αποτελεί μία σπάνια -αν όχι μοναδική- περίπτωση στην ελληνόφωνη δισκογραφία: η βιενέζικη οπερέτα συνυπάρχει με το γαλλικό vaudeville και συναντά την αθηναϊκή επιθεώρηση σε μία ηχογράφηση που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1923, από τον Γουλιέλμο Μοζάρα (ή Μοζάρη) με τη συνοδεία κιθάρας.

Το τραγούδι της παρούσας ηχογράφησης συντίθεται από τη διασκευή δύο ξένων τραγουδιών.

Το πρώτο (μέχρι το 0' 45'') αποτελεί διασκευή με ελληνικούς στίχους του Buffo-Duett Franzi - Lothar "Lehn' deine Wang' an Meine Wang", γνωστό και ως "Piccolo! Piccolo!", από τη δεύτερη πράξη της τρίπρακτης αυστριακής οπερέτας "Ein Walzertraum" (Ονειρώδες βαλς), σε μουσική του Oscar Straus (Βιέννη, Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, 6 Μαρτίου 1870 - Bad Ischl, Αυστρία, 11 Ιανουαρίου 1954) .

Το γερμανικό λιμπρέτο των Leopold Jacobson (30 Ιουνίου 1873 ή 1878, Czernowitz, Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, σημερινό Chernivtsi, Ουκρανία - 23 Φεβρουαρίου 1943, γκέτο Theresienstadt, σημερινό Terezín, Τσεχία) και Felix Dörmann (Βιέννη, Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, 29 Μαΐου 1870 - Βιέννη, 26 Οκτωβρίου 1928) βασίζεται στη νουβέλα του Ηans Müller-Einigen "Nux, der Prinzgemahl", η οποία περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Buch der Abenteuer που εκδόθηκε το 1905 από τον Fleischel στο Βερολίνο.

Η γερμανική παρτιτούρα, για φωνή και πιάνο, εκδόθηκε στη Λειψία το 1907 από τον L. Doblinger.

Η οπερέτα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 2 Μαρτίου 1907 στο Carltheatre της Βιέννης. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία και ανέβηκε, διασκευασμένη σε διάφορες γλώσσες, σε αρκετές πόλεις του κόσμου. Ενδεικτικά:

Στις 26 Νοεμβρίου 1907 παρουσιάστηκε στο Király Színház της Βουδαπέστης με τον τίτλο "Varázskeringő".

Στις ΗΠΑ με τον τίτλο "A Waltz Dream" έκανε πρεμιέρα στο Chestnut Street Opera House της Φιλαδέλφεια στις 6 Ιανουαρίου 1908 και στις 27 του ίδιου μήνα παρουσιάστηκε στο Broadway Theatre της Νέας Υόρκης, ολοκληρώνοντας 111 παραστάσεις (δες εδώ).

Δύο περίπου μήνες αργότερα, στις 7 Μαρτίου 1908, ανέβηκε, με τον ίδιο τίτλο, στο Hicks Theatre του Λονδίνου (δες εδώ).

Στη Γαλλία, παρουσιάστηκε με τον τίτλο "Rêve de valse" στις 3 Μαρτίου 1910 στο Théâtre Apollo του Παρισιού.

Η οπερέτα αποτέλεσε τη βάση για τρεις κινηματογραφικές ταινίες, δύο ευρωπαϊκές και μία αμερικανική:

- Στις 4 Δεκεμβρίου 1918 ξεκινά τις προβολές στις κινηματογραφικές αίθουσες η ουγγρική ταινία "Varázskeringő"
- Εφτά περίπου χρόνια αργότερα, στις 18 Δεκεμβρίου 1925 η γερμανική ταινία "Ein Walzertraum", παρουσιάζεται  στις αίθουσες του Βερολίνου
- Τον Μάιο του 1931 θα κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη η αμερικανική ταινία "The Smiling Lieutenant", σε σκηνοθεσία του Γερμανού Ernst Lubitsch.

Το ντουέτο "Piccolo! Piccolo!", είτε στη μορφή τραγουδιού είτε σε ορχηστρική μορφή, ηχογραφήθηκε αρκετές φορές στην ιστορική δισκογραφία (για εκτελέσεις στην Ευρώπη δες εδώ). Ενδεικτικά:

- "Piccolo! Piccolo! tsin, tsin, tsin!", Mizzi Jezel - Richard Waldemar, Carltheatre της Βιέννης, Μάρτιος 1907 (Odeon Vx 2351 - X 63001 & X 51693).  Σε αυτή την ηχογράφηση, βασίστηκε το tonbild (ταινία πρώιμου κινηματογράφου με συγχρονισμένο ήχο) του 1908 "Ein Walzertraum: Piccolo", της γερμανικής εταιρείας Deutsche Bioscope GmbH (Berlin), με τους Dora Kepplinger (;) και Richard Waldemar.
- "Piccolo - Duett aus Walzertraum", Vally Paak - Richard Waldemar, Βιέννη, Ιούνιος 1907 (Gramophone 10901u - 2-44208)
- "Piccolo, piccolo, tsin, tsin, tsin", Favorite-Orchester, Βερολίνο 1907 (Favorite 147-t - 1-13137)
- "Piccolo", Elise Stevenson - Frank C. Stanley, πιθανόν Κάμντεν, Νέα Υερσέη, 11 Φεβρουαρίου 1908 (Victor B-5067 - 5390 & 16066)
- "A Waltz Dream: Piccolo, piccolo", Charles Capper (σφύριγμα), Λονδίνο, 1908 (Gramophone 7848e - 9382)

Η οπερέτα, με τον τίτλο «Ονειρώδες βαλς», παρουσιάστηκε στην Ελλάδα κατά τη θερινή περίοδο του 1909 από τον θίασο του Γιάννη Παπαϊωάννου «Ελληνική Οπερέτα» στο Νέον Θέατρο (για άλλες ελληνικές παραστάσεις δες εδώ).

Την ίδια περιόδο, το καλοκαίρι του 1909, η βιεννέζικη οπερέτα παιζόταν στην Αθήνα από δύο ακόμα θιάσους: έναν που παρουσίαζε το έργο στο Θέατρο Αρνιώτη στα ιταλικά και μία τρίτη εκδοχή από βιεννέζικο θίασο που ανέβηκε στις 13/26 Ιουνίου 1909 στο Φάληρο (Μάμαλης, 2019: 68).

Ελληνική παρτιτούρα με αποσπάσματα από την οπερέτα, ανάμεσά τους και το ντουέτο της παρούσας ηχογράφησης (βλ. εδώ και εδώ στη σελ. 14), εκδόθηκαν το 1907 στην Αθήνα από τον Μιχαήλ Γαϊτάνο.

Στην ελληνική ιστορική δισκογραφία το ντουέτο ηχογραφήθηκε στη Σμύρνη τον Ιούνιο του 1910 από τον Ιωάννη και τη Στέλλα Κοκκίνη (Gramophone 1626y - 3-14136)

Το δεύτερο τραγούδι, που ξεκινά περίπου από το 0':48'', προέρχεται, σύμφωνα με την παρτιτούρα με τίτλο «Άσμα Λων Τέννις» που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1910 από τον οίκο Μουσική των Μυστακίδη - Ευσταθιάδη, από την ετήσια επιθεώρηση «Παναθήναια 1910». Η επιθεώρηση, σε κείμενο των Μπάμπη Άννινου - Γιώργου Τσοκόπουλου και μουσική του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 12 Ιουλίου 1910 στο θέατρο Νέα Σκηνή από τους Μ. Κοτοπούλη, Τ. Λεπενιώτη κ.ά. Το τραγούδι ερμήνευσε στην παράσταση η Χρυσούλα Μυράτ.

Πρόκειται, όπως αναγράφεται στην παραπάνω πηγή, για διασκευή με ελληνικούς στίχους του γαλλικού τραγουδιού "Le p’tit frére á Fernand".

Σύμφωνα με τη γαλλική παρτιτούρα που εκδόθηκε το 1907 στο Παρίσι από τον οίκο A. Bosc, το τραγούδι προέρχεται από τη δεύτερη πράξη του τρίπρακτου γαλλικού vaudeville "Le Coup de Jarnac", σε κείμενο των Henry de Gorsse (Bagnères-de-Luchon, Γαλλία, 19 Μαρτίου 1868 - Παρίσι, 7 Μαρτίου 1936) και Maurice de Marsan (Bordeaux, Γαλλία, 1852 - Παρίσι, 29 Απριλίου 1929) και μουσική του Maxime Lyonel. Το έργο παρουσιάστηκε στο Théâtre des Folies-Dramatiques στο Παρίσι στις 22 Μαρτίου 1907 (δες εδώ και εδώ). Σε καρτ ποστάλ της εποχής έχει απαθανατισθεί το παρισινό θέατρο κατά την περίοδο που παιζόταν η παράσταση του έργου, όπως φαίνεται στη μαρκίζα της πρόσοψής του.

Διασκευάστηκε από τον Charles Thony και ηχογραφήθηκε στο Παρίσι το 1907 από την ορχήστρα Bosc Bal Tabarin υπό τη διεύθυνση του Auguste Bosc με τον τίτλο "Le coup de Jarnac - Polka (Le p'tit frère à Fernand)" για την Odeon (X-60448).

Δύο περίπου χρόνο αργότερα, στις 26 Μαΐου 1909, ηχογραφήθηκε στο Κάμντεν της Νέας Υερσέης από τη Victor Orchestra με τον τίτλο "Bold Stroke" (Victor B-8008 - 16343-Α).

Η διασκευή του Charles Thony κυκλοφόρησε σε παρτιτούρα στο Παρίσι το 1908 από τον A. Bosc.

Ελληνική παρτιτούρα, με τίτλο "Radada. Polka. Le p’tit frére á Fernand", εκδόθηκε στην Αθήνα το 1910 και από τον Ζοζέφ Βελούδιο, σε διασκευή του ιδίου.

Πιθανόν, κρίνοντας από το δεύτερο τραγούδι, τη δισκογραφία του Μοζάρα (ή Μοζάρη), το στιχουργικό περιεχόμενο, και η διασκευή του πρώτου τραγουδιού προέρχεται από αταυτοποίητη μέχρι στιγμής επιθεώρηση.

Όπως αναφέρει η Αικατερίνη Διακουμοπούλου (2009: 408), ο Γουίλλιαμ Μοζάρης συμμετείχε στην επιθεώρηση «Λίγ' απ' όλα» που παρουσιάστηκε από τον θίασο Βρυσούλας Παντοπούλου στο Maxine Elliot's Theatre της Νέας Υόρκης στις 29 Ιανουαρίου 1933. Στην ελληνική εφημερίδα της Νέας Υόρκης Εθνικός Κήρυξ (26/1/1933, σελ. 5), απ' όπου προέρχεται και η παραπάνω πληροφορία, αναφέρεται ως «ο λαϊκός κανταδόρος και κιθαριστής κ. William Mozaris».

Εμφανίστηκε, επίσης, σύμφωνα με διαφημιστική καταχώρηση στην ελληνική εφημερίδα της Νέας Υόρκης Εθνικός Κήρυξ (29/3/1933, σελ. 5), και στην οπερέτα «Τα κορίτσια της Αθήνας», η οποία παρουσιάστηκε, μετά από αναβολή, στις 2/4/1933 στο Lyric Theatre από τον θίασο της «Ελληνικής Μουσικής Σκηνής».

Ένα ακόμα από τα ελάχιστα στοιχεία που γνωρίζουμε για τον William Mozaris αφορά τις εμφανίσεις του, μαζί με τους Athenian Serenaders κάθε Σαββατοκύριακο από τις 12/11/1932, στο εστιατόριο Μινέρβα στην West 57th Street της Νέας Υόρκης (εφ. Εθνικός Κήρυξ, 12/11/1932, σελ. 5).

Στην Αμερική, όπου πραγματοποιήθηκε η παρούσα ηχογράφηση, τα «εθνικά» ρεπερτόρια ζουν μια νέα, παράλληλη ζωή. Αυτή η κατάσταση δεν είναι στατική και, εν πολλοίς, οικοδομείται από την δισκογραφία, η οποία μεριμνά και «κουρδίζει» τις επάλληλες σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί ήδη στον παλαιό κόσμο. Τα ρεπερτόρια επικοινωνούν ξανά μεταξύ τους, μια γνώριμη και ήδη δυναμική συνθήκη στην Ευρώπη.

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης